 |
Stopa cukrzycowa, to zespół objawów powstających jako powikłanie cukrzycy. Charakteryzuje się owrzodzeniami i/lub uszkodzeniem tkanek głębokich w połączeniu zaburzeniami neurologicznymi oraz naczyniowymi. W zależności od dominującej przyczyny powstania stopy cukrzycowej wyróżnia się zespół neuropatycznej stopy cukrzycowej, zespół stopy naczyniowej i zaburzenia mieszane. W leczeniu ważne jest szybkie ustalenia rozpoznania i wdrożenia leczenia. |
|
|
Zespół stopy cukrzycowej dotyczy ok. 3-7% wszystkich chorych z cukrzycą. W Polsce na zespół stopy cukrzycowej choruje ok. 2 mln osób. Zespół stopy cukrzycowej najczęściej występuje u mężczyzn (55%) w wieku 55-65 lat przy średnim czasie trwania cukrzycy 12 lat. Źle leczony zespół stopy cukrzycowej obniża jakość życia, prowadzi do amputacji i przyczynia się do skrócenia życia chorych. Zespół neuropatycznej stopy cukrzycowej stanowi ok. 60% przypadków. Przyczyną tego zaburzenia jest uszkodzenie nerwów powstające w wyniku polineuropatii cukrzycowej. Dochodzi tutaj do uszkodzenia nerwów sterujących pracą mięśni, co prowadzi do przykurczy, powstania palców młoteczkowatych, nieprawidłowego wysklepienia łuku stopy i płaskostopia poprzecznego. Przy zmianach autonomicznych dochodzi do rozszerzenia naczyń powierzchownych stopy, co daje nadmierne ocieplenie skóry i sinoczerwone zabarwienie. Zaburzeniu ukrwienia towarzyszy zaburzenie wydzielania potu. W diagnostyce zmian zapalnych, złamań i deformacji kości wykonuje się badanie radiologiczne, scyntygrafię, tomografię lub rezonans magnetyczny. Zespół stopy cukrzycowej naczyniowej jest rzadszy (ok.10% przypadków), ale częściej prowadzi do amputacji. Przyczyną tego powikłania jest miażdżyca, która rozwija się szczególnie szybko u osób z hiperglikemią. Dochodzi tutaj do upośledzenia przepływu lub zamknięcia naczyń, co znacznie upośledza ukrwienie stopy. Pierwszym objawem stopy naczyniowej jest ból wysiłkowy, który przyczynia się do chromania przestankowego, tj. chory po przejściu pewnego odcinka drogi musi się zatrzymać i odpocząć. Owrzodzenia w początkowej fazie rozwijają się na palcach i na pięcie. Leczenie stopy cukrzycowej różni się w zależności od przyczyny wywołującej owrzodzenia. W stopie neuropatycznej stosuje się leki poprawiające kondycję tkanki nerwowej (kwas alfa-liponowy, witaminy B, itp.), a w naczyniowej poprawiające krążenie krwi. Natomiast niezależnie od przyczyny dąży się do wyrównania cukrzycy poprzez insulinoterapię. W leczeniu ran stosuje się odpowiednie antybiotyki, odciążenie kończyny, opracowanie rany i różne techniki przyspieszające gojenie się rany. Dobrze zorganizowana opieka domowa nad pacjentem, dzięki której możliwe jest leczenie zakażeń i wymiana opatrunków znacznie przyspiesza powrót do zdrowia i zmniejsza częstość amputacji. |
