Leczenie zewnętrzne zmian łuszczycowych obejmuje stosowanie leków w postaci maści, płynów oraz dermokosmetyków, które wspomagają terapię pomiędzy okresami zaostrzeń. Dermokosmetyki mają nawilżać skórę, lekko ją złuszczać i chronić przed czynnikami mogącymi wywołać zaostrzenie choroby. W dermokosmetykach przeciwłuszczycowych stosuje się substancje natłuszczające (wazelina, lanolina, parafina), nawilżające i złuszczające (mocznik, kwas salicylowy, kwas mlekowy), witaminowe (witamina B12). Kwas salicylowy usuwa nadmierną ilość łuski z powierzchni blaszek łuszczycowych i ułatwia wchłanianie innych leków. Złuszczenie korneocytów następuje poprzez osłabienie spójności macierzy międzykomórkowej. Zmniejszenie pH warstwy rogowej zwiększa nawodnienie skóry i zmiękcza naskórek. Najbardziej skuteczne w usuwaniu blaszek miażdżycowej są preparaty z 5-10% zawartością kwasu salicylowego. Dziegcie to kompleksy substancji uzyskiwanych podczas suchej destylacji węgla kamiennego. Hamują proces oddychania tkankowego, a tym samym hamują podziały mitotyczne keratynocytów warstwy podstawnej i normalizacją proces rogowacenia. Proderminę stosuje się w stężeniach od 1 do 10%. Pochodne ditranolu są najbardziej skuteczne, ale również silnie toksyczne. Popularna jest cygnolina, którą stosuje się w tzn. leczeniu minutowym lub ciągłym. Opatrunek z 0,1-2% cygnoliną zakłada się na kilka lub kilkadziesiąt minut. Kortykosteroidy mają silne działanie przeciwzapalne i hamują podziały komórek. Przy długim i nieumiejętnym stosowaniu wywołują wiele działań niepożądanych. Pochodne witaminy D3 należą do nowoczesnych preparatów. Ich działanie polega na blokowaniu swoistych receptorów, przez co hamują proliferację komórek, działają immunomodulująco i przeciwzapalnie. W fototerapii wykorzystuje się lecznicze działanie promieniowania UVB. Hamuje ono syntezę DNA w komórkach skóry, zmniejsza aktywność komórek Langerhansa i granulocytów. Połączenie fototerapii z maściami lub lekami fotouczulającymi (psoraleny) zwiększa skuteczność tej metody i zasięg jej działania. W połączeniu z psoralenami terapia obejmuje również skórę właściwą – bez niej tylko naskórek. Leczenie ogólnoustrojowe stosuje się w ciężkich lub opornych na terapię postaciach łuszczycy. Retinoidy normalizują procesy rogowacenia naskórka, metotreksat jest antagonistą kwasu foliowego i blokuje syntezę DNA. Oba leki są toksyczne, a ich stosowanie zabronione podczas ciąży. Cyklosporyna A blokuje receptory limfocytów B i wydzielanie mediatorów zapalnych, ale po zaprzestaniu leczenia często dochodzi do nawrotów. Takrolimus działa silnie immunosupresyjnie. Jest stosowany doustnie i w postaci maści. Przyszłość leczenia łuszczycy upatruje się w nowych selektywnych immunomodulatorach, które blokują wybrane receptory lub mediatory reakcji układu odpornościowego. Jest to terapia bardzo droga, ale daje niewiele działań niepożądanych. Polecamy lekturę następujących artykułów: |